Raj Kumar Shrestha (David) Present - Israel मेलै थुप्रै कथाहरु सुनेको थिए, जुन बेला म अति सानै थिए । जहिले कथाकारले भन्ने गर्दथ्यो, एका देशमा एक जना राजा थिए, यस्ता थिए, उस्ता थिए, अनि कथाको थालनि र अन्त्य चाहि नाम बिनाको राजा र नाम बिनाको देशमा गएर टुङ्गिन्थ्यो । त्यो कथा सुनिरहेको बेलामा म सोच्थे त्यो राजा कस्तो होला? कहाँ बस्छ होला? कति धनि हाृला? कति राम्रो होला? यी कुराहरुमा मेरा जुझारु कौतुहलताले मलाई निकै काउकुती लगाउदथ्यो । कहिले काही त हैरानै हुन्थे । जाहाबाट भए पनि फेद र टुप्पा जोडेर कथाको रुख र रुप बनाई कथा सुनाउने कला उसमा कम थिएन । आखीर मेरो बाल्य अवस्ता माथि उसले (कथाकारले) खुव मनोरञ्जन पो गरिरहेको रहेछ । तर, आजकल म धेरै परिवर्तन भएको छु । उमेरले पनि तरुनो भईसकेको छु । क, ख मात्र भए पनि चिनेको छु । तेसैले म हिजाको जीवन भन्दा फरक भइसकेको छु । राँगो र बोकाको बलि चढाउन पण्डित्याई गरेर हिड्ने मान्छे आजकल बाइबलको नारा दिएर हिड्न थालेको छु । तेसैले अब म हिजोको दन्त्य कथा सुनाउने त्यो कथाकारलाई भेटेर एका देशको राजाको नाम र देशको नाम सोध्ने निधोमा पुगेको छु । अनि मात्र उसल...

यो काठमाडौं उपत्यका खेती, किसानीमाथि स्थापना भएको पृथ्वीकै अति मनोरम थालो हो। ठुला, ठुला आकाशे भवन र कालोपत्रे सडक, सिमेन्टका पुल र बेहिसाबअ, जथाभावी निर्माण भएका घरहरु थाम्न, लाखौं मोटर बाइक। टिप्पर, ट्रक र गाडीहरुले कुल्चनको लागि लागि यसको माटो उत्पन्न भएको होइन। सयौं र हजारौं वर्ष यो उपत्यका एउटा अचम्मको तालले छोपियको थियो। त्यो ताल सुकेपछि काठमाडौंको सम्पूर्ण उपत्यका उर्वर जमीन, जंगलमा परिणत भयो। म कल्पना गर्छु कस्ता, कस्ता पशु, पंक्षी, प्राणी र उदभिडहरुले भरिभराउ थियो यो खल्डो एक युगमा। नेवार जातिले यो उपत्यकाको सॉचो धन यसको माटोलाई चिनेर यसलाई खेतीपातीको निम्ति नेपालभरीमा नै सर्वश्रेष्ठ भूभाग बनाएका थिए। तर कथित आधुनिकताको वेगलाई कसले रोक्न सक्छ र? यो भ्यालीमाथि विभिन्न किसिमको आक्रमण हुनथाल्यो। प्रसिद्ध घटना थियो गोर्खाका राजा पृथ्वीनारायण शाहको आक्रमण। उनले काठमाडौं र वरिपरिका तीन सहरमाथि आफ्नो अधिकार जमाएपछि एउटा अलग धारमा उपत्यकाको रहनसहन बग्न थाल्यो। पछि जङ्गबहादुरले मच्चाएको कोतपर्वपछि राणाहरूको अधिपत्य चल्यो। विभिन्न कालखण्डको परिवर्तनहरू नाग्दै आएको काठमाडौ, पछिल्लो चरणमा...